ارتباط شطرنج و آلزایمر

شطرنج و هوش

یک تفکر رایج در بین عموم مردم وجود دارد که می‌گوید شطرنج می‌تواند شما را باهوش‌تر کند. بازی شطرنج به طور مستقیم با هوش و IQ در ارتباط است و استادان بزرگ شطرنج ا قدرت ذهنی فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند؛ اما آیا این به این معنی است که بازیکنان شطرنج هوش بالاتری دارند؟

Guillermo Campitelli و Fernand Gobet روانشناسانی هستند که در سال 2011 این مسئله را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که بازیکنان شطرنج، از هوش و IQ بالاتری نسبت به بقیه بازیکنان برخوردار هستند؛ ولی این به این معنی نیست که شطرنج افراد را باهوش‌تر می‌کند. بلکه به این معنی است که شطرنج به علت چالش ذهنی که ایجاد می‌کند و ساختار منطقی و پیچیده‌ و در عین حال جذابی که دارد، باعث جذب افراد باهوش می‌شود.

یکی از استادان شطرنج به نام بروس پاندولفینی به موضوعی اشاره کرده است: این که بازی شطرنج باعث می‌شود که در ذهن یک لیست بلند از عادت‌های ذهنی مفید تشکیل شود. این لیست شامل ترسیم قیاس و یا جستجوی الگوها می‌شود و در نتیجه آن، رویکرد بازیکنان شطرنج نسبت به مشکلات فلسفی می‌شود و به مرور زمان باعث ایجاد رویکرد فکری بهتری برای زندگی کردن می‌شود و شاید به همین دلیل است که شطرنج به بازی پادشاهان معروف است.

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر بیماری است که با از دست دادن حافظه کوتاه مدت شروع می‌شود و کم کم تا جایی پیش می‌رود که فرد کوچک ترین موضوع‌ها را هم فراموش می‌کند، مانند اسم‌های افراد، نسبت‌های خانوادگی و حتی خانه‌ای که در آن زندگی می‌کند. این بیماری مزمن پیش رونده است و در طول زمان دچار اختلال می‌شود و حافظه خود را به طور کامل از دست می‌دهد. بیماری آلزایمر به طور مستقیم با سن افراد در ارتباط است و بیشتر در افراد بالای سال 60 سال رخ می‌دهد. هر گونه بازی چالش برانگیز و تحریک کننده می‌تواند برای بزرگسالان مسن مفید باشد.

  

ارتباط شطرنج و آلزایمر

از اصلی ترین بخش های زندگی هر انسانی می‌توان به بازی کردن اشاره کرد. فدراسیون شطرنج می‌گوید که باید بازی‌های استراتژیک را جایگزین بازی‌های بی محتوایی که فقط باعث ایجاد هیجان و آدرنالین می‌شود، کرد. شطرنج یکی از بازی‌های استراتژیکی است که قدرت ذهن را به چالش می‌کشد.

بازی شطرنج باعث می‌شود که خلاقیت و تمرکز شما افزایش پیدا کند و به بهبود قدرت مغز کمک می‌کند. طبق تحقیقات انجام شده؛ انجام بازی‌های فکری و مهارت داشتن در آن‌ها، خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهد؛ اما انجام ساده بازی نمی تواند راه حل کاهش خطر آلزایمر باشد. انجام بازی شطرنج مغز را تحریک می‌کند و به کاهش تنش‌ها می‌انجامد؛ اما برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر باید تنوع بازی‌ها را نیز در نظر بگیریم. به نظر می‌رسد که شطرنج یک درمان موثر است. طبق تحقیقات انجام شده، افراد بالای 75 سال که فعالیت های تفریحی دارند که مغز را تحریک می کند، کمتر دچار علائم زوال عقل می‌شوند.

اگر هدف ما از بازی زنده نگه داشتن مغز باشد، بازی‌هایی که شش منطقه مغز را فعال می‌کنند در اولویت انتخاب هستند؛ به طوری که شش منطقه مغز را به صورت همزمان فعال نگه دارد و همچنین دارای برنامه طولانی مدت باشد.

شش منطقه مغز شامل: حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت، زبان، محاسبه، استنباط تصویری خاص و تفکر بحرانی می‌شود که به شرح آن‌ها میپردازیم.

حافظه کوتاه مدت: اطلاعاتی که کمی بعد از درک آن‌ها را به حافظه می‌سپاریم. مشاهده چیدمان مهره‌های شطرنج و چیدن آن‌‌ها از مهارت‌های حافظه کوتاه مدت است.

حافظه بلند مدت: به بازیابی اطلاعاتی که از گذشته در ذهن مانده است، حافظه بلند مدت گفته می‌شود؛ مثل آزمون‌هایی که گرفته می‌شود.

زبان: به کارگیری کلمات و شکل آن ها؛ مثل پسوردهایی که انتخاب می‌کنیم.

محاسبه: دو نوع است. نوع اول: محاسبه اعدادی مثل بازی سودوکو و نوع دوم: بررسی خطرات، احتمالات و تاثیر آن ها مثل بازی شطرنج.

استنباط تصویری خاص: تجسم بازی‌ها مثل بازی پازل.

تفکر بحرانی: به توانایی تحلیل و ارزیابی شرایط گفته می‌شود که در بازی شطرنج این مهارت بسیار مورد استفاده است.

طبق تحقیقات بازی شطرنج همزمان اغلب شش گانه مغز را فعال می‌کند و خطر ابتلای مغز فعال به آلزایمر بسیار پایین‌تر است.

در واقع شطرنج یک مغز ساز بسیار خوب است. این یک بازی نسبتاً آسان است و یادگیری آن سخت نیست. با کمی تمرین می توانید خیلی سریع آن را بازی کنید.